بررسی ادبیات داستانی کودکان با نیازهای ویژه از دیدگاه مطالعات فرهنگی

ادبیات کودک با نیاز ویژه پدیده ای نوظهور در مطالعات ادبی است. در این پایان نامه کتاب های داستان با شخصیت کودک با نیاز ویژه، که در دهه هشتاد برای گروه سنی ب و ج تألیف شده، با توجه به دیدگاه های مطالعات فرهنگی، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در این پایان نامه داستان های مورد نظر از سه نظریه "داغ ننگ" از دیدگاه اروینگ گافمن، "بدن و خود" از دیدگاه "گیدنز" و دیگر نظریه پردازان و "مناسبات قدرت" از دیدگاه "فوکو"، بررسی شده و در نهایت تصاویر این داستان ها در ارتباط با دیدگاه های فوق مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که در بیشتر داستان هایی که در مورد شخصیت کودکان استثنایی نوشته شده نویسنده خودآگاه یا ناخودآگاه با برجسته سازی نواقص و معایب جسمانی و روانی به بیان یک نظام هنجار و ناهنجار می پردازد که در آن کودکان استثنایی به طبقه ای پست تر تعلق دارند و به خاطر وضعیت جسمانی که به آن دچار هستند در ارتباط با خود و دنیای بیرون دچار مشکل می شوند و گاه در یک ساختار پزشکی و یا اجتماعی، جداسازی شده و تحت کنترل قرار می گیرند. در بخش تصویر نیز به این نتیجه می رسیم که تصاویر در راستای زبانِ داستان و به عنوان مکمل آن با نمایش معایب و نواقص جسمانی و مکان های جداسازی شده به تثبیت نظام هنجار و ناهنجار، طبیعی و غیر طبیعی در ذهن کودک مخاطب می پردازد.